Φυσική κατάσταση
Η φυσική κατάσταση, ο σωματότυπος και η σωματοδομή του επαγγελματία προσωποφύλακα έχουν εξαιρετική σημασία, καθώς αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την αποτελεσματική άσκηση των καθηκόντων του. Σχετικά με το σωματότυπο δεν μπορεί να γίνει κάτι, καθώς αυτό είναι ένα γενετικά προκαθορισμένο στοιχείο, στου οποίου βέβαια τη σημασία θα αναφερθούμε παρακάτω. Από την άλλη, η φυσική κατάσταση του προσωποφύλακα θα πρέπει να είναι άριστη και να παραμένει άριστη μέσω της συνεχούς άσκησης. Η αξία της φυσικής κατάστασης θα φανεί άλλωστε και κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στο πεδίο, στην άοπλη μάχη, στις εξομοιώσεις αλλά και στη συντήρηση, καθώς χωρίς αυτήν είναι αδύνατο να επιτευχθούν ικανοποιητικές επιδόσεις. Η σωματοδομή και η σωματική δύναμη (μέσω της άσκησης με βάρη) δεν θα πρέπει επίσης να παραμελούνται, καθώς θα αποτελέσουν ένα ακόμη πλεονέκτημα σε διάφορες καταστάσεις, όπως η μάχη σώμα με σώμα. Ο προσωποφύλακας δεν είναι απαραίτητο να ανταποκρίνεται στο στερεότυπο του τετράγωνου σωματώδη και χτισμένου τύπου, πλην όμως θα πρέπει να είναι σε θέση (ακόμα και αν είναι μέλος σε μια μεγάλη ομάδα ασφαλείας) να μπορέσει να καλύψει με το σώμα του τον επίσημο, καθώς επίσης να τον μετακινήσει σε μια σειρά περιπτώσεων, όπως ο τραυματισμός ή η λιποθυμία. Έτσι ο προσωποφύλακας θα πρέπει να είναι πιο ή εξίσου εύσωμος με τον VIP.
Το καθημερινό πρόγραμμα του επαγγελματία προσωποφύλακα θα πρέπει να περιλαμβάνει σειρά αερόβιων και αναερόβιων, αλλά και ειδικών, στοχευμένων ασκήσεων. Μόνο έτσι θα καταφέρει να είναι έτοιμος για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της υπηρεσίας του, να διαφυλάξει τη ζωή του εργοδότη του, αλλά και τη δική του.
Γενικές γνώσεις
Πέρα από τις κλασικές γνώσεις, όπως σχηματισμούς, πεζούς και εποχούμενους, σχεδιασμό συστημάτων ασφαλείας, χάραξη δρομολογίων, σπάσιμο ρουτίνας, οργάνωση ασφάλειας κατοικίας και γραφείου, συλλογή πληροφοριών κ.ά., είναι απαραίτητες και μια σειρά από συμπληρωματικές γνώσεις, όπως παραδείγματος χάριν η βασική βαλλιστική και οι θωρακίσεις. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στην Ελλάδα κυκλοφορούν αρκετά (λόγω κόστους) θωρακισμένα αυτοκίνητα επιπέδου B4 (κάποιες εταιρείες ονομάζουν αυτό το επίπεδο θωράκισης city crime), τα οποία παρέχουν προστασία μόνο από όπλα χειρός (πιστόλια και περίστροφα), ενώ στην ελληνική πραγματικότητα τα πιο φθηνά και διαδεδομένα μεταξύ των κακοποιών όπλα (αν εξαιρέσουμε μερικά τελείως παρωχημένα ανατολικού τύπου πιστόλια και τις μετατροπές) είναι τα πολεμικά τυφέκια τύπου Kalashnikov, με διαμέτρημα 7.62×39mm, κάτι που αυτομάτως σημαίνει ότι η ελάχιστη αποδεκτή θωράκιση πρέπει να είναι επιπέδου B5 και πάνω.
Αυτή η γενική γνώση σχετικά με τα επίπεδα θωρακίσεων, καθώς και άλλες ανάλογες που πολλές φορές παραλείπονται από τα διάφορα εκπαιδευτικά προγράμματα, είναι που θα δώσουν τη δυνατότητα του σχεδιασμού ενός πλήρους και αποτελεσματικού συστήματος ασφαλείας και πιθανόν να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα στην επιτυχία και στην απόλυτη καταστροφή.
Νομοθεσία
Η καλή γνώση καθώς και η εξοικείωση με την κείμενη νομοθεσία, είναι επίσης μία από τις πολύ βασικές γενικές γνώσεις που πρέπει να έχει ένας προσωποφύλακας. Η συνεχής παρακολούθηση των νέων νόμων και θεσπισμάτων της πολιτείας, η συνεργασία και η ενημέρωση από τις αρμόδιες αρχές, καθώς και η μόνιμη συνεργασία με κάποιο νομικό σύμβουλο είναι επιβεβλημένη.
Η γνώση των νόμων θα οπλίσει τον προσωποφύλακα με την αυτοπεποίθηση που απορρέει από την άριστη διάκριση της δικαιοδοσίας, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών του.
Βασικές οργανωτικές ικανότητες προσωποφύλακα
Ένα πολύ βασικό κομμάτι στο οποίο διαφέρουν τα Σώματα Ασφαλείας με καθήκοντα προστασίας VIP, από τις ιδιωτικές ομάδες ασφαλείας, είναι τα μέσα και η υποστήριξη, με την πολιτεία να τα διαθέτει σε αφθονία και τους ιδιώτες να υπόκεινται στον περιορισμό των οικονομικών δυνατοτήτων του VIP. Βέβαια και σε αυτό το σημείο το κλειδί είναι η επικοινωνία, η σωστή ενημέρωση του VIP και η χρηστή αξιοποίηση των παρεχόμενων πόρων, υλικών ή έμψυχων.
Το καθήκον αυτό ανήκει αποκλειστικά στον υπεύθυνο ασφαλείας, πάντα σε πλαίσιο ομάδας ασφαλείας, ενώ σε περίπτωση μικρότερης ομάδας ή και μεμονωμένου προσωποφύλακα, αυτό το οργανωτικό και εξαιρετικά σημαντικό καθήκον θα βαρύνει τις πλάτες του ιδίου (του προσωποφύλακα 1).
Βασικές ικανότητες οργάνωσης ομάδας-συστήματος ασφαλείας λοιπόν, θα πρέπει να έχουν όλοι οι προσωποφύλακες, ασχέτως του ρόλου τους στην ομάδα ασφαλείας.
Θεωρητική & πρακτική κατάρτιση προσωποφύλακα
Η αξία της θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης του επαγγελματία προσωποφύλακα πάνω στο επαγγελματικό του πεδίο είναι θεμελιώδους σημασίας – και αυτό, γιατί ακριβώς αυτή η κατάρτιση θα του επιτρέψει να ασκήσει με επάρκεια και επαγγελματισμό τα καθήκοντά του.
Η γνώση των σχηματισμών και των τεχνικών της πεζής συνοδείας, η δυνατότητα αξιολόγησης του ρίσκου, ο εντοπισμός και η εξουδετέρωση της πιθανής απειλής, η αξιολόγηση και θωράκιση των ευάλωτων σημείων είτε στο ευρύτερο σύστημα ασφαλείας (vulnerable points) είτε σε επίπεδο σχεδιασμού δρομολογίων (bottlenecks), η συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών, το σπάσιμο της ρουτίνας και η ασφάλεια της κατοικίας και του γραφείου του VIP, είναι μερικές μόνο από τις θεωρητικές γνώσεις που θα πρέπει να έχει ο επαγγελματίας προσωποφύλακας. Ενώ η πρακτική κατάρτιση που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εξομοιώσεις και αληθοφανή σενάρια, είναι που θα δώσει τα εφόδια στον επαγγελματία προσωποφύλακα να ανταποκριθεί με επιτυχία στην αντιμετώπιση των επικίνδυνων καταστάσεων που μπορεί να συναντήσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του.
Σαν γενική κατακλείδα, στο πλαίσιο της ρήσης «όσο περισσότερος ιδρώτας χυθεί στην εκπαίδευση, τόσο λιγότερο αίμα στον πόλεμο», θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε το εξής:
Όσο συχνότερη, πιο αληθοφανής και αποτελεσματική η εκπαίδευση του προσωποφύλακα και όσο μεγαλύτερος ο επαγγελματισμός και ο ζήλος που αυτός επιδεικνύει, τόσο περισσότερες οι πιθανότητες να γυρίσει ασφαλής στο σπίτι του, αφού έχει προστατέψει τους ανθρώπους που του έχουν εμπιστευθεί τη ζωή τους.